Συνηθισμένες ερωτήσεις και απλές απαντήσεις
Άρθρο του Σταμάτη Κουρούδη
Τι είναι η γεωργία ακριβείας;
Γεωργία ακριβείας είναι να κάνεις τη σωστή ενέργεια τη σωστή στιγμή στο σωστό σημείο του χωραφιού με τη σωστή ποσότητα. Για να γίνει αυτό είναι απαραίτητη η χρήση της επιστήμης και της σύγχρονης τεχνολογίας στη γεωργία.
Είναι σωστός ο όρος γεωργία ακριβείας;
Χρησιμοποιούνται διάφοροι όροι για το ίδιο πράγμα. Στο εξωτερικό ξεκίνησε με το όρο precision agriculture αλλά χρησιμοποιείται και το digital farming. Εδώ το λέμε γεωργία ακριβείας ή ψηφιακή γεωργία ή ευφυή γεωργία.
Γιατί χρειαζόμαστε τη γεωργία ακριβείας;
Ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Το 2050 θα είμαστε 10 δισεκατομμύρια και όλες οι μελέτες δείχνουν ότι θα χρειαζόμαστε τα διπλάσια αγροτικά προϊόντα από ότι σήμερα. Και μάλιστα με ποιοτικές προδιαγραφές που θα γίνονται όλο και πιο αυστηρές. Επίσης θα πρέπει να παράγονται με βιώσιμες γεωργικές πρακτικές.
Όμως η καλλιεργήσιμη έκταση είναι συγκεκριμένη: το 3% της επιφάνειας της γης και από αυτήν μόνο το 18% είναι για παραγωγή τροφίμων.
Λύση σε αυτό μπορεί να δώσει μόνο η γεωργία ακριβείας, που αυξάνει τις στρεμματικές αποδόσεις, μειώνει τις εισροές, ρίχνει το κόστος παραγωγής, ελαττώνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και βελτιώνει την ποιότητα.
Πέραν τούτων: Η τεχνολογική εξέλιξη είναι κάτι που έρχεται αναπόφευκτα σε όλους τους τομείς. Το Industry 4.0 είναι ευρέως γνωστό. Αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι το Agriculture 4.0. οι τρεις προηγούμενες επαναστάσεις στον αγροτικό τομές ήταν η εισαγωγή της εκμηχάνισης, η χρήση ορυκτών λιπασμάτων και η εκβιομηχάνιση των παραγωγικών διαδικασιών. Η τέταρτη αγροτική επανάσταση έρχεται τώρα με τη συνδεσιμότητα το αγροτικό IoT και τη διαχείριση δεδομένων.
Ποιον ενδιαφέρει η γεωργία ακριβείας;
Οποιονδήποτε έχει να κάνει με τον αγροτικό τομέα και όχι μόνο. Πρώτα και κύρια βέβαια τους αγρότες μιας και η γεωργία ακριβείας αυξάνει τις στρεμματικές αποδόσεις, μειώνει το κόστος και βελτιώνει την ποιότητα. Επειδή όμως η αγορά αυτή είναι τεράστια και θα αποτελέσει βασικό τομέα ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, ενδιαφέρει άμεσα και τις μεγάλες εταιρείες.
Όλοι οι τεχνολογικοί κολοσσοί ασχολούνται εντατικά με αυτήν. Η Microsoft έκανε μια θυγατρική την Farmbeats για να φέρει το Internet of Things στη γεωργία. Η Monsanto με τη θυγατρική της Climate Corp., θέλει να δημιουργήσει το μεγαλύτερο δίκτυο αισθητήρων δεδομένων στα χωράφια στον κόσμο. Η Bayer, δημιούρησε επίσης ένα νέο μεγάλο τομέα γεωργίας ακριβείας. Το Bloomberg εκτιμά ότι το 2015 επενδύθηκαν 25 δισεκατομμύρια δολάρια στο «precision agriculture», ενώ τα έσοδα από τα γεωργικά ρομπότ θα φτάσουν τα 74,1 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως μέχρι το 2024, σύμφωνα με την Tractica.
Πέραν τούτων τα δεδομένα από μόνα τους έχουν μεγάλη αξία και για «τρίτους». Η επιτροπή εμπορίου των ΗΠΑ εκτιμά ότι η αξία των δεδομένων αγροτικού τομέα στις ΗΠΑ ανέρχεται στο 1 δις. Δολάρια ετησίως και αγοραστές μπορεί να είναι εταιρείες ανάλυσης, ασφαλιστικές εταιρείες, βιομηχανίες κατασκευής γεωργικών μηχανημάτων κλπ.
Προκύπτουν πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα από τη χρήση της γεωργίας ακριβείας;
Πολλά και σοβαρά. Πχ.: 1. Σε ποιόν θα ανήκουν τα big data του αγροτικού τομέα, για τα οποία σκοτώνονται τώρα οι εταιρείες να συλλέξουν (Η Bayer πλήρωσε 66 δις $ για να εξαγοράσει τη Monsanto μόνο γι’ αυτόν τον λόγο). 2. Τι θα γίνει με τους μικρότερους αγρότες που δεν έχουν ούτε τα κεφάλαια ούτε τις γνώσεις να εφαρμόσουν γεωργία ακριβείας; Στο Ευρωκοινοβούλιο έγινε μεγάλη συζήτηση γι' αυτό, που εδώ δεν αναφέρθηκε καν. 3. Τι θα γίνει με τις φτωχές χώρες; Έχουμε το προσφυγικό. Λέμε ότι το βασικό πρόβλημα είναι η κατάσταση στις χώρες τους. Μα αυτές είναι καθαρά αγροτικές. Αν σε 10 χρόνια λόγω της εφαρμογής της γεωργίας ακριβείας στις αναπτυγμένες χώρες αυτές είναι εντελώς εκτός ανταγωνισμού, τι έχουμε να περιμένουμε;
Υπάρχουν ήδη εφαρμογές και τι είδους στην γεωργία ακριβείας;
Στις αναπτυγμένες χώρες η γεωργία ακριβείας εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, αλλά και εκεί εξελίσσεται με αλματώδεις ρυθμούς.
Τις εφαρμογές θα μπορούσαμε να τις χωρίσουμε (κάπως αυθαίρετα) σε δύο κατηγορίες:
1. Ότι έχει να κάνει με τα γεωργικά μηχανήματα και ρομποτική.
Έτσι έχουμε τρακτέρ που δεν χρειάζονται οδηγό, αλλά καθοδηγούνται από GPS και μπορούν να δουλεύουν μέρα-νύχτα πάνω σε πολύ συγκεκριμένη διαδρομή
Έχουμε σπαρτικές που σπέρνουν με διαφορετικό αριθμό σπόρων ανάλογα με τις ανάγκες του χωραφιού
Έχουμε ψεκαστικά που με υπέρυθρες και αισθητήρες βρίσκει που είναι τα αγριόχορτα και ποια, ακόμη και σε μέγεθος όσο ένα κέρμα και μετά με τα ακροφύσια ψεκάζει το κατάλληλο ζιζανιοκτόνο κάνοντας εξοικονόμηση ζιζανιοκτόνου ως και 80%
Έχουμε βαμβακοσυλλεκτικές που μετράνε τι βαμβάκι μαζεύτηκε ανά τετραγωνικό μέτρο,
αλλά και (τελείως καινούργιο αυτό) ρομπότ που μαζεύουν το βαμβάκι, όπως παλαιότερα έκαναν οι άνθρωποι. Τέλος υπάρχουν και τα drones για τα οποία μόνο η φαντασία μας μπορεί να βάλλει όρια στο τι μπορούν να κάνουν. Και αυτά είναι ελάχιστα μόνο παραδείγματα.
2. Συλλογή στοιχείων (μετεωρολογικοί σταθμοί, αισθητήρες, εικόνες από δορυφόρους κλπ.) τα οποία μας βοηθούν στο να πάρουμε τις κατάλληλες αποφάσεις για τη διαχείριση της καλλιέργειας. Στην άρδευση, τη θρέψη (λίπανση) αλλά και στην αντιμετώπιση ασθενειών. Αυτό φαίνεται σήμερα να είναι και το πιο άμεσα ανταποδοτικό.
Στην Ελλάδα γίνεται κάτι από αυτά;
Η ΕΕ είδε την αναγκαιότητα να προχωρήσει την γεωργία ακριβείας, για αυτό δημιουργεί τις αναγκαίες υποδομές (πχ. δορυφόρους για αγροτικούς σκοπούς), χρηματοδοτεί διάφορα projects, ενώ στην νέα ΚΑΠ 2020-2027, θα υπάρχει ειδική μέριμνα γι’ αυτόν τον τομέα.
Η Ελλάδα με κριτήριο την παραγωγικότητα στον αγροτικό τομέα κατατάσσεται στην 37η θέση. Δεν υστερεί μόνο έναντι των μεγάλων παγκόσμιων δυνάμεων, αλλά και χωρών του τρίτου κόσμου. Το πιο ανησυχητικό είναι η τάση απόκλισης: Την τελευταία εικοσαετία, η παραγωγικότητα στον αγροτικό τομέα στη χώρα μας αυξήθηκε κατά 49%, ενώ στην υπόλοιπη ΕΕ κατά 87%. Θα έπρεπε επομένως να προσπαθεί να αναπτυχθεί με άλματα. Δυστυχώς και στον τομέα της γεωργίας ακριβείας έχουμε μείνει πίσω. Ότι γίνεται, γίνεται από το υγιές, καινοτόμο τμήμα του ιδιωτικού τομέα.
Γίνονται και ερευνητικά έργα αλλά και πραγματικές εφαρμογές καλλιέργειες όπως ελιά, φασόλια, αμπέλια πατάτες κλπ.
Στο βαμβάκι ξεκίνησε φέτος από την εταιρεία μας τα Θρακικά Εκκοκκιστήρια.
Το Ελληνικό πολιτικό σύστημα τι στάση κρατάει;
Δυστυχώς για τους περισσότερους πολιτικούς η γεωργία ακριβείας είναι άγνωστη ακόμα έννοια. Το τελευταίο διάστημα διοργανώνονται όμως συνέδρια και ημερίδες από τους ιδιωτικούς φορείς που ασχολούνται με σκοπό να γίνουν τα ζητήματα αυτά γνωστά στο ευρύ κοινό και κατ΄ επέκταση και στους πολιτικούς.
Εμείς πάντως ως επιχείρηση με χαρά ενημερώσαμε τους πολιτικούς που ενδιαφέρθηκαν να μάθουν για την γεωργία ακριβείας
Και οι οποίοι έδειξαν να κατανοούν τη σημασία του ζητήματος
Θα εξακολουθήσουμε να το κάνουμε με χαρά για όποιον ενδιαφέρεται.
Τι κάνουν τα Θρακικά Εκκοκκιστήρια στον τομέα της γεωργίας ακριβείας;
Στο βαμβάκι μέχρι πέρυσι δεν είχε γίνει κάτι στην Ελλάδα, παρόλο που σε Αμερική, Αυστραλία και πρόσφατα στη Βραζιλία έχουν προχωρήσει πολύ και θεωρούν ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να είναι ανταγωνιστικοί.
Στην Ελλάδα, σε σύγκριση με αυτές τις χώρες, το πρόβλημα είναι ότι έχουμε πολύ μικρό κλήρο. Ακόμη και μεγάλοι παραγωγοί μας, έχουν την έκταση τους διεσπαρμένη σε πολλά κομμάτια, μακριά το ένα από το άλλο. Αυτό αποτρέπει τις επενδύσεις που χρειάζονται (μετεωρολογικοί σταθμοί, αισθητήρες, αντένες GPS κλπ.), γιατί δεν είναι λογικό να αγοράζονται για κάθε αγροτεμάχιο τους.
Εδώ είδε η επιχείρηση μας τον ρόλο της. Να παίξει δηλαδή τον ρόλο του ενδιάμεσου, του διαχειριστή δηλ. της γεωργίας ακριβείας σε μια μεγαλύτερη έκταση. Έτσι επιλέξαμε στη Ροδόπη μία έκταση 5.500 στρεμμάτων περίπου, όπου εφαρμόζεται από τις εταιρείες GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ-NEUROPUBLIC.
Τα πρώτα δεδομένα που πήραμε ήταν τα εδαφολογικά των χωραφιών. Επίσης κάθε 5 ημέρες έρχονται φωτογραφίες από τους δορυφόρους Sentinel της ΕΕ. Οι πληροφορίες που δίνουν αυτές είναι εντυπωσιακές (αντίστοιχες μιας ακτινογραφίας σε άνθρωπο). Επίσης τοποθετήθηκαν στη περιοχή μετεωρολογικοί σταθμοί και αισθητήρες υγρασίας.
Με τα συνολικά στοιχεία που μαζεύονται και τα ημερολόγια με τις καλλιεργητικές φροντίδες των παραγωγών στη συγκεκριμένη έκταση που καταγράφουν οι γεωπόνοι μας, μπορούν να δοθούν πολύ πιο εμπεριστατωμένες συμβουλές στον καθένα ξεχωριστά για την σωστή άρδευση, λίπανση αλλά και αντιμετώπιση ασθενειών.
Πιστεύουμε ότι την επόμενη χρονιά τα αποτελέσματα θα είναι εντυπωσιακά, και το οικονομικό όφελος ορατό στους βαμβακοπαραγωγούς.