Γιάννης Παπαδογιάννης
Επικρατούσε ανησυχία όσον αφορά την αγορά, χωρίς όµως να ακούγονται καταστροφικά σενάρια. Η πλειονότητα των αναλυτών εστίασε στα µακροοικονοµικά µεγέθη, κοιτάζοντας περισσότερο το δάσος παρά το δέντρο.
Όσον αφορά τα θεµελιώδη στοιχεία της σεζόν 2023-2024, είναι ήδη γνωστά πλέον τα προβλήµατα σε αρκετές σοδειές, µε κυρίαρχο θέµα την παραγωγή των ΗΠΑ. Οι προβληµατικές καιρικές συνθήκες και τα έντονα καιρικά φαινόµενα σε µερικές χώρες, όπως για παράδειγµα στην Ελλάδα, θα στοιχίσουν µερικές χιλιάδες τόνους εκκοκκισµένου από την παγκόσµια αγορά. Σύµφωνα µε τη τελευταία έκθεση προσφοράς / ζήτησης βάµβακος του αµερικανικού υπουργείου γεωργίας (USDA), η παγκόσµια παραγωγή εκτιµήθηκε στα 112,6 εκατ. δέµατα, δηλαδή πάλι χαµηλότερα σε σχέση µε την προηγούµενη έκθεση, ενώ η παγκόσµια κατανάλωση βρίσκεται στα 115,79 εκατ. δέµατα. Ως αποτέλεσµα, τα τελικά αποθέµατα µειώθηκαν στα 79,92 εκατ. δέµατα.
Αυτό που παρατηρείται είναι πως από την έκθεση του Ιουλίου και µετά η παγκόσµια παραγωγή -βάσει του USDA- αναθεωρείται ολοένα και χαµηλότερα. Μάλιστα, η µείωση είναι απότοµη, ενώ σύµφωνα µε τα σηµερινά δεδοµένα η παγκόσµια παραγωγή βρίσκεται στα χαµηλότερα επίπεδα των τελευταίων επτά σεζόν.
Την ίδια στιγµή όµως βλέπουµε ότι και η κατανάλωση δεν είναι σε «καλή φόρµα». Στη λιανική, οι µεγάλες εταιρείες ανακοινώνουν λίγο µειωµένη κατανάλωση στα ρούχα και άλλα βαµβακερά προϊόντα. Από πλευράς κλωστηρίων το βασικό θέµα είναι πως µετά την Covid εποχή µπήκαν δυνατά µε πολλές αγορές βαµβακιού, χτίζοντας µεγάλα αποθέµατα σε υψηλές τιµές. Αυτό τους έχει κάπως εγκλωβίσει και επακόλουθα κινούνται νωχελικά στις αγορές τους.
Θετικό παράγοντα βέβαια αποτελεί το γεγονός πως η Κίνα αγοράζει βαµβάκια, κυρίως αµερικάνικα και βραζιλιάνικα. Τον Μάρτιο ‘23 τα διαθέσιµα αποθέµατα στην Κίνα είχαν φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο των πέντε τελευταίων σεζόν. Έκτοτε µειώνονται µε γρήγορους ρυθµούς για να φτάσουν τον Ιούλιο στο χαµηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε σεζόν.
Νέα δεδοµένα και µακροοικονοµική επιρροή
Κυρίαρχο σηµείο στις περισσότερες οµιλίες αποτέλεσε η ραγδαία αύξηση των επιτοκίων. Μην ξεχνάµε πως τα προηγούµενα χρόνια σε πολλές αγορές και για µεγάλες εταιρείες τα επιτόκια ήταν σχεδόν µηδενικά. Εποµένως ήταν πολύ εύκολο για τις εταιρείες να κινηθούν ελεύθερα χωρίς ιδιαίτερους περιορισµούς. Πλέον µε το κόστος χρήµατος τόσο υψηλότερα, κανείς δεν θα θέλει να κρατάει στοκ στα χέρια του αφού αυτό θα κοστίζει πολύ. Εποµένως θα δούµε γρηγορότερες πωλήσεις από όσους κρατούν βαµβάκια. Αυξηµένη προσφορά όµως σηµαίνει και διατήρηση ή ακόµα και πίεση σε κάποιες περιπτώσεις του χρηµατιστηριακού πριµ (βάση).
Στη γενικότερη εικόνα της παγκόσµιας οικονοµίας, οι προκλήσεις είναι άφθονες. Εδώ και αρκετούς µήνες πολλές οικονοµίες φλερτάρουν µε την ύφεση, ενώ άλλες έχουν ήδη µπει σε αυτή. Τα επιτόκια έχουν αυξηθεί, µε στόχο να καταπολεµηθεί ο πληθωρισµός. Το αµερικανικό χρέος έχει φτάσει σε σηµείο ρεκόρ και η αναχρηµατοδότηση του κάθε φορά γίνεται σχεδόν σήριαλ. Γεωπολιτικά εκτός από τον πόλεµο Ουκρανίας – Ρωσίας πρόσφατα έχουµε τις συγκρούσεις στην Μέση Ανατολή, χωρίς κανείς να γνωρίζει πόσο µπορεί να κλιµακωθεί η ένταση. Ποιος ξέρει αν προσεχώς δούµε νέες περιπέτειες κάπου αλλού, π.χ. µεταξύ Κίνας και Ταιβάν. Η εικόνα µε λίγο λόγια είναι θολή και προκαλεί ανησυχίες.
Το χρηµατιστήριο έχει διατηρηθεί εδώ και αρκετούς µήνες σε υψηλά επίπεδα και εντός πολύ στενού εύρους τιµών. Ο βασικός λόγος της στήριξης των τιµών είναι οι δυσκολίες στη σοδειά των ΗΠΑ και ενίοτε οι τοποθετήσεις των κερδοσκοπικών κεφαλαίων στα εµπορεύµατα και κυρίως στο πετρέλαιο. Στα πηγαδάκια του συνεδρίου η πλειονότητα των αναλυτών στάθηκε στη δυσκολία της αγοράς να πιάσει τα 90 σεντς. Μέχρι πριν δύο εβδοµάδες τουλάχιστον τεχνικά φαινόταν πως η αγορά θα κάνει ένα πέρασµα από τα 90-95 σεντς ανά λίµπρα. Πριν µερικές µέρες το σενάριο αυτό καταρρίφθηκε και οι νέες εκτιµήσεις µιλούν για ένα εύρος 80-88 σεντς µε καλή στήριξη γύρω από τα 85 σεντς ανά λίµπρα. Υπόψιν πως για την ώρα προς τα 80 σεντς πολλά κλωστήρια έχουν σκοπό να κλείσουν τιµές ή να προβούν σε νέες αγορές, γεγονός το οποίο θα προσφέρει στήριξη στο χρηµατιστήριο. Παράλληλα, το υψηλό κόστος χρήµατος δικαιολογεί τη µεγάλη διαφορά µεταξύ των διαπραγµατευόµενων µηνών ∆εκέµβριος - Μάρτιος - Μάιος - Ιούλιος.
Οι νέες προκλήσεις για το ελληνικό βαµβάκι
Αναµφισβήτητα, η πώληση της σοδειάς µας στη νέα σεζόν αποτελεί νέα πρόκληση. Ο βασικός λόγος είναι η απουσία για την ώρα των τουρκικών κλωστηρίων. Τα εν λόγω κλωστήρια έχουν ακόµα στοκ, µε τα οποία καλύπτονται και αγοράζουν κυρίως την τοπική παραγωγή σε εξευτελιστικές τιµές, ενώ επιβεβαιώνεται πως η κατανάλωση ίνας στο σύνολο της θα είναι µικρότερη ίσως κατά 1.1 εκατ. τόνους. Ο βασικός λόγος είναι η οικονοµική κρίση στην Ευρώπη - Γερµανία, όπου η Τουρκία παραδοσιακά εξάγει τα προϊόντα της.
Την ίδια στιγµή, η βραζιλιάνικη σοδειά σπάει χρόνο µε τον χρόνο ρεκόρ παραγωγής και κοντεύει να γίνει ο νούµερο 1 εξαγωγέας ίνας. Οι τιµές που προσφέρει είναι σχεδόν πάντα χαµηλότερες των τιµών µας για προορισµούς της Άπω Ανατολής, µε αποτέλεσµα τις περισσότερες φορές να είµαστε εκτός αγοράς. Επίσης λόγω ποσότητας και ποιοτικής οµοιοµορφίας µπορεί να εξαχθεί στην Κίνα χωρίς µεγάλα ρίσκα. Συζητήθηκε στο συνέδριο ακόµα και η πιθανότητα περαιτέρω αύξησης της βραζιλιάνικης παραγωγής, καθώς οι καλλιεργητές δείχνουν να αφήνουν το καλαµπόκι υπέρ του βαµβακιού.
Η Αιγυπτιακή αγορά, η οποία είναι η δεύτερη µεγαλύτερη χώρα εισαγωγέας για τη σοδειά µας δείχνει να έχει µια δυναµική. Η εσωτερική παραγωγή του µακρόινου βαµβακιού θα µειωθεί σηµαντικά, ίσως προς τους 60.000 τόνους. Παράλληλα, τα κλωστήριά τους φαίνεται να επεκτείνονται, εποµένως και θα έχουν ανάγκες εισαγωγής. Το πρόβληµα που υπάρχει όµως είναι στο χρηµατοοικονοµικό κοµµάτι και οι µνήµες από τα περσινά προβλήµατα στις εκτελέσεις συµβολαίων είναι νωπές.
Βασικό πρόβληµα για τις πωλήσεις µας θα αποτελέσουν τα χαµηλής ποιότητας που θα παραχθούν στη Θεσσαλία, λόγω των καταστροφικών καιρικών φαινοµένων. Έχει επηρεαστεί όχι µόνο το χρώµα της ίνας, αλλά και βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά. Σε αντίθεση µε τα λευκά και ποιοτικά βαµβάκια, τα οποία βρίσκονται παγκοσµίως σε έλλειψη, οι χαµηλές ποιότητες είναι περισσότερο από άφθονες και οι αγοραστές τους σχεδόν άφαντοι για την ώρα. Η έκπτωση γι’ αυτά τα βαµβάκια δυστυχώς θα πρέπει να είναι γενναία, ώστε να προσελκύσουν αγοραστές, όπως για παράδειγµα το Πακιστάν.
Συνοψίζοντας τα νέα από το συνέδριο της Σιγκαπούρης, σηµείο κλειδί για τις τιµές και την στρατηγική πωλήσεων θα αποτελέσει η δυσκολία για κάποιον να κρατάει στα χέρια του στοκ, λόγω των αυξηµένων επιτοκίων. Οι γρήγορες και σταδιακές κινήσεις φαίνεται να αποτελούν µονόδροµο για τους πωλητές. Αναφορικά µε τις τιµές, όσο η αγορά πλησιάζει τα 87-88 σεντς θα εντείνονται οι ρευστοποιήσεις, ενώ όσο πλησιάζουν προς τα 80 σεντς τα κλωστήρια θα κλείνουν τιµές. Όλος ο κλάδος προσµένει την αύξηση της ζήτησης, εντούτοις αυτή ολοένα αναβάλλεται για αργότερα.